Razyana Bitkisi Nədir? Faydaları nələrdir?
Razyana nədir?
- Məlumdur ki, son vaxtlar bitki çayları arasında çox məşhurlaşan və nə istehlak edildiyi maraq doğuran razyana bitkisi, Aralıq dənizi iqlimində yetişən çox faydalı bitki növüdür.
- Cəfəri fəsiləsindən olan və iki metr hündürlüyə çatan razyana bitkisi yaşıl gövdəli və sarı razyana çiçəkləri olan bir bitki kimi görünür. Payızda yetişən və məhsul yığımına yararlı hala gələn şüyüd zərif yığım tələb edir.
- Razyana əkilməsi yazda aparılır. Kol kimi böyüyən şüyüd qoxusu ilə fərqlənir. Razyana toxumu əkinçiliklə maraqlananlar tərəfindən yaxşı bilinən toxum atma aləti olan torpağa əllə səpilir və ya səpənlə tarlaya əkilir.
- Ümumiyyətlə quru halda istehlak edilir və yığıldıqdan sonra qurudulur.
- Razyana bitkisinin qurudulmuş soğanı və yarpaq hissələri yeməklərdə istifadə edilərkən, son vaxtlar tez-tez istehlak edilən razyana çayının hazırlanmasında toxumlarından istifadə edilir.
- razyana cirə ilə qarışdırıla bilər. Eyni fəsilədən olan şüyüd və razyana bitkiləri xüsusilə qoxu baxımından bir-birinə bənzəsələr də, fərqli növlərdir.
- Razyana qarışığı ilə də qarışdırıla bilər. Yabanı razyana bəzi bölgələrdə dolaşıq adlanır.
Razyanın Faydaları Nələrdir? Nə üçün yaxşıdır?
Razyana nəyə faydalı və nəyin zərərli olduğuna dair çoxlu məlumatlar var. Ağla gələn ilk şeylərdən biri şüyüdün zəifləyib-zəiflədiyi sualıdır. Yaxşı, razyana nə üçün yaxşı olduğunu və razyana bitkisinin faydalarını söyləyənlər üçün razyana faydaları olaraq bilinən bir çox vəziyyət var.
- İlk növbədə tənəffüs yollarına müsbət təsir etdiyi üçün öskürəyin şiddətini və sayını azaldan razyana, sinir sisteminə müsbət təsir etdiyi üçün miqren kimi xroniki baş ağrıları ilə yanaşı sinir sistemindən yaranan ağrıları da azaldır.
- Digər tərəfdən o da məlumdur ki, razyana mütəxəssis rəyi ilə hamiləlik dövründə müəyyən qədər istehlak edilərsə, ana südünün effektivliyini artırır.
- Ürək ritmini tənzimləyən razyana qan təzyiqinə də müsbət təsir edir.
- Bundan əlavə, qırmızı qan hüceyrələrinin çoxalmasına kömək edir.
- Xolesterinin ideal səviyyədə saxlanmasında böyük təsiri olan şüyüd, tərkibindəki zəngin liflər sayəsində ürək-damar sağlamlığını da qoruyur.
- Bundan əlavə, əhəmiyyətli bir karminativ olaraq görülən şüyüd, ümumiyyətlə həzm problemi olanlara tövsiyə olunur.
- Razyana dəri üçün faydaları ilə də tanınır. Tərkibində A, C və E vitaminləri ilə yanaşı, kalium, maqnezium, sink kimi dəri sağlamlığı üçün vacib maddələr olan razyana antioksidant olaraq dərini gözəlləşdirir və daha canlı görünüş təmin edir.
- razyana gözlər üçün də faydalıdır və görmə qabiliyyətini gücləndirir. A vitamininin təsiri ilə xüsusilə kompüterdə çox vaxt keçirənlər üçün yaxşı bir dəstəkçidir.
- Nəhayət, məlumdur ki, razyana toxumunun tərkibindəki flavonoid adlı maddənin təsiri ilə orqanizmdə estrogen miqdarı artır və bunun nəticəsində döşlərdə hüceyrələrin tekstura formalaşması artır.
- Razyana həm də aybaşı ağrıları üçün dərman bitkisidir. Xüsusilə menstruasiya zamanı qaz sıxılması yaşayırsınızsa, razyana çayı içərək bədəninizi rahatlaşdıra bilərsiniz.
Razyana çayının faydaları nələrdir?
- Məlumdur ki, razyana çayı hətta qədim zamanlarda müalicəvi məqsədlər üçün istifadə edilmişdir. Razyana çayının insan orqanizmi və sağlamlığı üçün çoxlu faydaları olması onu üstünlük təşkil edir.
- Razyana çayının faydalarından biri də ana südünü artırmasıdır.
- Razyana ana südünün müsbət əlaqəsindən yararlanmadan əvvəl həkiminizlə məsləhətləşmək, əlbəttə ki, ən təhlükəsiz irəliləyişi təmin edəcəkdir.
- Digər faydaları arasında hipertoniya və qan təzyiqini tarazlaşdırmaq üçün yaxşıdır.
- Tənəffüs yolları xəstəliklərinə müsbət təsiri və mədə xəstəliklərinə xeyirli olması şüyüd çayının faydaları arasındadır.
- Mədə pozğunluqlarını tənzimləyən razyana çayının həzm sistemini tənzimləməkdə də çox təsirli olduğu ümumiyyətlə qəbul edilir.
- Nəhayət, son vaxtlar sinir sistemini tarazlaşdırmaqda mühüm köməkçi olaraq görülən razyana çayının baş ağrılarını azaltmaq üçün mükəmməl olduğunu düşünmək də adi haldır.
Razyanın yan təsirləri və zərərləri nədir?
Mütəxəssislərin tövsiyə etdiyi miqdarda istehlak edilən razyanın zərərləri ilə qarşılaşma riski çox azdır.
- Ancaq mütəxəssislərin tövsiyə etdiyi tədbirlər aşıldığında, mədədə sancılar şəklində ürəkbulanma və ağrılar meydana gələ bilər.
- Bunlara əlavə olaraq tənəffüs çətinliyi, ürək ritminin pozulması, ürək döyüntüsü və qusma da yan təsirlərdəndir.
- Bu səbəbdən razyana tərkibli məhsulların, xüsusilə də razyana çayının istehlakı ilə bağlı mütəxəssis rəyi almaq məqsədəuyğun olardı.
- Hamilə və ya əmizdirən qadınların həkim nəzarəti altında razyanadan istifadə etməsi daha sağlam ola bilər. Digər tərəfdən böyrək, ürək və qaraciyərə diqqət yetirən xroniki xəstəlikləri olan insanlara razyana istehlak edərkən diqqətli olmaları və həddindən artıq istifadə etməmələri tövsiyə oluna bilər.
- Razyana həmçinin epilepsiya kimi ciddi nəzarətdən kənar hücumlara səbəb olan xəstəlikləri olan insanlar üçün uyğun deyil.
Razyana çayını necə dəmləmək olar?
- Razyana çayı digər bitki çaylarında görülən dəmləmə üsullarından fərqli olaraq fərqli üsulla dəmlənir.
- Razyana tumları ayrılır və tumları əzilərək xırdalanmış toxumlar suda qaynadılır.
- Razyana təsirlərinin səmərəli şəkildə görülməsi istənilirsə, razyana toxumunun üyüdülməsi və ya əzilməsi mahiyyətinin ortaya çıxması baxımından əhəmiyyətlidir.
- Qaynadılmış çay 30 dəqiqə dəmlənmək üçün buraxılır.
- Razyana sıx qoxusu və kəskin dadı məndə təsirli olduğu zaman razyana çayını dəmləmə prosesindən dərhal sonra içmək və gözləməmək məsləhətdir. Şüyüd dəmləndikdən sonra uzun müddət süzülmədən saxlanılarsa, suyun dadını acı edər.