Altın ithalatı, seçim öncesi ulaştığı rekor seviyelerden gerilerken, gümüş ithalatı ise eylülde aylık bazda yüzde 234’lük artış kaydetti.
Tolga UĞUR
Altın ithalatı, cari açığı azaltma hedefiyle getirilen kısıtlamalar nedeniyle gerilerken, gümüş ithalatı, eylül ayında katlandı. Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası verilerine göre eylül ayında 106.8 ton gümüş ithal edildi. Bu veri, 123.1 ton ile rekor kırılan mart ayından sonraki en yüksek ithalat olarak kayıtlara geçti. Aynı zamanda, eylül ayında gümüş ithalatının aylık bazda yüzde 234.7 artmasıyla tarihin en yüksek ikinci aylık verisine ulaşıldı. Yatırım amaçlı kullanımının yanı sıra endüstriyel işlevi de olan gümüşün, 2023 yılının ilk 9 ayındaki toplam ithalatı 671.3 tona çıktı. Aylık verilere bakıldığında gümüş ithalatı, 2023’te ağustos ayı dışında hiç 50 tonun altına inmedi. 2023’ün ilk 9 ayındaki toplam gümüş ithalatı, 833.9 tonluk ithalatın yapıldığı 2022 hariç tüm yılları şimdiden geride bırakmış durumda.
ALTINDA GERİLEME
Gümüş ithalatındaki sıçramanın, bir diğer önemli emtia olan altın ithalatındaki gerilemeye denk gelmesi dikkat çekti. Verilere göre, Türkiye’nin bu yılın ilk 9 ayındaki altın ithalatı 257.3 ton oldu. Ekonomi politikalarına duyulan güvensizlik nedeniyle ocak ayında altın ithalatı 68.3 tona çıkarak tüm zamanların rekorunu kırmıştı. Ancak şubat ayından itibaren getirilen sınırlamaların etkisiyle altın ithalatı eylülde 14.9 tona kadar geriledi. İktidar, yıllıklandırılmış cari açığın 60 milyar dolara dayanarak tarihi seviyelere çıkmasının ardından altın ithalatına şubat ayında sınırlama, ağustosta ise kota getirmişti.
Mehmet Ali Yıldırımtürk
‘Endüstriyel amaçla olabilir’
Altın ve para piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, eylül ayındaki yüzde 234’lük artışla ilgili soruyu “Gümüş ithalatı doğrudan tasarrufla ilgili değil. Başka bir kullanım olabilir. Endüstriyel kullanım amacıyla ithalatta artış yaşanmış olabilir” diye yanıtladı. Gümüş ithalatının Londra Metal Borsası ve İsviçre üzerinden yapıldığını kaydeden Yıldırımtürk, Covid-19 salgının etkisiyle 2020 yılında da ithalatta sıçrama yaşandığını hatırlattı.
Altına kota geldiğinde gümüş ithalatı patladı
Son yıllarda dünya genelinde ekonomik dalgalanma ve belirsizlikler, yatırımcıların güvenli liman olarak adlandırılan kıymetli metaller arasında yer alan altına yönelmelerine neden oldu. Ancak son gelişmelere göre, altın ithalatında kota uygulaması nedeniyle yatırımcılar gümüşe doğru yönelmeye başladı.
Altının talebindeki artış, bazı ülkelerin ihracat kontrol mekanizmalarını uygulamalarına neden oldu. Bu uygulamalar, altın ithalatına sınırlamalar getirilmesini ve kotaların uygulanmasını içermekteydi. Fransa gibi ülkelerde de altının talebi artınca, altına uygulanan kotanın dolduğu haberi yatırımcıları şaşırttı.
Altın yatırımcıları, kotanın dolmasıyla birlikte alternatif yatırım araçları aramaya başladı. Gümüş, uzun bir süredir yatırımcılar için değerli bir alternatif olarak görülmekteydi. Fakat son dönemde altın rallisinin ardından gümüş, unutulmaya başlamıştı. Ancak altına uygulanan kota nedeniyle gümüşe olan ilgi yeniden arttı.
Gümüş, altın kadar değerli bir metal olmasa da yatırımcılar için güvenli bir sığınak olarak kabul edilmektedir. Gümüş, endüstriyel kullanımlarının yanı sıra güzel sanatlar ve mücevherat sektöründe de talep görmektedir. Bu nedenle altının alternatifi olarak görülen gümüş, kotanın dolmasıyla birlikte yatırımcıların radarına girdi.
Fransız yatırımcılar, altın kotasının dolması sonucunda gümüşe yönelerek portföylerini çeşitlendirmeyi hedeflemektedir. Gümüşün düşük fiyatı ve altında yaşanan kota sorunu, yatırımcıların gümüşe olan ilgisini arttırmıştır. Gümüşün daha geniş bir kullanım alanına sahip olması ve fiyatının daha uygun olması da yatırımcıların tercih etmesinde etkili olmaktadır.
Sonuç olarak, altına kota uygulamasının ardından gümüş ithalatında patlama yaşanmaktadır. Yatırımcılar, altın kotasının dolması sonucunda gümüşe yönelerek portföylerini çeşitlendirme yoluna gitmektedir. Gümüşün güvenli liman olarak kabul edilmesi ve daha ucuz olması, yatırımcıların tercih sebepleri arasında yer almaktadır.
